Kettlebells są w każdym szanującym się klubie sportowym. Dla tych mniej lub bardziej wymagających. Mają nie tylko różną masę (kilka kilogramów lub…. 48 kilogramów, wzrost co 2 kg) ale też materiał z którego są zrobione (czyste żeliwo, winyl lub guma) czy kolorJ. Z całą pewnością stanowią tak integralną część otoczenia ćwiczących, że pewnie niewielu z was zadaje sobie pytanie skąd wziął się kettlebells jako przyrząd do ćwiczeń. Skąd ten pomysł?

Dawno temu w Grecji

Odkrycia archeologiczne pokazują, że już starożytni Grecy wykorzystywali żelazne ołowiane czy kamienne odważniki w kształcie kuli. Prawdopodobnie początkowo do odmierzania wagi niektórych towarów. Następnie około 1700 roku kettlebells zwędrowały do Rosji i tu również pierwotnie służyły do odmierzania wagi płodów rolnych.

Więc jak to się stało, że trafiły do sportu? Otóż targom rolnym nierzadko towarzyszyły pokazy siły, na których carscy mocarze chełpili się swoją siłą właśnie za pomocą odważników kulowych. Co ciekawe przypadkowo okazało się, że mocarze Ci odnotowywali wzrost siły i masy kiedy ich używali. I tu już zaczyna się świadome ich używanie ich do kształtowania masy mięśniowej. Oficjalnie rok 1885 uznaje się  za początek ery podnoszenia ciężarów w Rosji. A ta z kolei zawdzięcza swoje istnienie osobom  ćwiczącym z odważnikami kulowymi.

W literaturze wymieniane są nazwiska Rosjan nacechowanych niebywałą siłą. Wśród nich wymienia się̨ Piotra Kryłowa, cyrkowego siłacza, nazwanego „królem odważników”. Potrafił on przeżegnać się 32-kilogramowym odważnikiem na prawosławny sposób, wycisnąć́ go 88 razy oraz żonglować́ trzema równocześnie. Mur Znamienski natomiast, stawał rękoma na dwu 32-kilogramowych odważnikach. Wykonywał skok w tył równocześnie wyrywając je ponad głowę̨, następnie wracał do stania na rękach i powtarzał sztukę̨ dziesięciokrotnie . Ciekawe o by na te rekordy powiedzieli dzisiejszy trenujący z kettlebells?

Podnoszenie odważników ustanowiono w 1948 roku jako odrębną̨ dyscyplinę̨ – Girievoy Sport. Odbyły się także pierwsze zawody, w których wzięło udział ponad 200 000 zawodników(!). Jako ciekawostkę można podać fakt, że w 1951 roku komunistyczne władze wydały rozporządzenie o obowiązkowych treningach z odważnikami kulowymi dla obywateli radzieckich. Miały one za zadanie obniżyć koszty opieki zdrowotnej oraz podnieść ich produktywność.

Kettlebells w USA

Lata 90. XX w. przyniosły transmisję ketllebells do USA. Wpływ na nią miał urodzony na Białorusi Pavel Tsatsouline – były trener Rosyjskich Służb Specjalnych. W 1998 roku opublikowano jego artykuł pod humorystycznym tytułem: „Wódka, sok z kiszonych ogórków, podnoszenie odważników i inne rosyjskie rozrywki”. Rozpoczęła się niebywała popularność tego narzędzia. Na fali migracji odważniki kulowe przybyły z USA do krajów Europy Zachodniej, w tym do Polski (pierwsze ośrodki kettlebells powstały w 2008 r ). Tym samym nowopowstały nurt ciężko-atletyczny zaczął wypierać popularny dotąd fitness.

Trening z kettlebells znajduje przeznaczenie przede wszystkim w aktywnościach angażujących rdzeń ciała. Dlatego idealnie sprawdza się nie tylko u osób czynnie uprawiających sport, osób aktywnych rekreacyjnie, czy poddanych procesowi rehabilitacji ruchowej.

oprac.  dr Agnieszka Gawor, na podstawie: Gloc, D., Małysz, S. (2014). Kettlebell – historia, style i zastosowanie we współczesnym treningu prozdrowotnym. Hygeia Public Health 2014, 49(4): 886-88