Psychologia sportu coraz popularniejsza

Czym zajmuje się psychologia sportu? Coraz szerzej i głośniej opisuje się powiązanie sportu i psychologii. Słyszymy  w mediach o sportowcach, którzy korzystają z usług psychologów. Ale czy to wszystko? To jedynie jedna z wybranych obszarów zainteresowań. To dziedzina sportu profesjonalnego badająca warunki, przebieg i skutki psychicznej regulacji zachowań związanych bezpośrednio lub pośrednio ze sportem wyczynowym, np.: zachowań zawodników, trenerów, sędziów, widzów, zarówno w sytuacji walki sportowej, jak i treningu, a także w procesie odnowy psychobiologicznej. Głównym zadaniem tak pojętej psychologii sportu jest opis, objaśnianie, a także przewidywanie zachowań́ związanych ze sportem wyczynowym, a celem praktycznym – efektywne sterowanie tymi zachowaniami z uwzględnieniem uwarunkowań sytuacyjnych i motywacyjnych podejmowanej aktywności sportowej (Makurant, 1995).

Przedmiotem zainteresowania psychologów są też inne formy działalności sportowej a więc: psychologiczna problematyka wychowania fizycznego oraz sportu dzieci i młodzieży, psycholo­gia sportu kwalifikowanego, psychologiczne zagadnienia rekreacji ruchowej dorosłych, psychologiczna problematyka rehabilitacji leczniczej ze szczególnym uwzględnieniem kinezyterapii (Makurant, 1995)

Badania

Za „ojca” psychologii sportu uważany jest Amerykanin Coleman Roberts Griffith, który jako pierwszy przeprowadził obszerne, rozpoczęte w 1918 r. i trwające kilka lat, badania eksperymentalne i założył w 1925 r. pierwsze laboratorium psychologii sportu – the Athletic Research Laboratory – na Uniwersytecie Illinois. Griffith przeprowadził badania, które dotyczyły m.in. wpływu czynników psychologicznych na sportowe dokonania oraz efekty uczenia motorycznego (Blecharz,2006).

Rezultaty badań psychologicznych prowadzonych w sporcie muszą być zrozumiałe i dostępne dla innych psychologów oraz przedstawicieli innych nauk. Działalność psychologa sportu opiera się̨ przede wszystkim na współpracy – i to nie tylko z zawodnikiem i zespołem trenerskim, ale również z fizjologami, biomechanikami i lekarzami sportowymi (Blecharz,2006).

Na przestrzeni czasu i chronologicznie w psychologii sportu, jak to opisuje Blecharz (2006),  badaczy interesowała odpowiedź na trzy pytania. Jako pierwsze pojawiło się pytanie „dlaczego?”. Z jakiego powodu jedni zawodnicy osiągają̨ zdecydowanie lepszy rezultat niż inni, mimo że prezentują̨ porównywalny poziom umiejętności? Dlaczego ludzie uprawiają̨ sport? Dlaczego wybierają̨ taką a nie inną dyscyplinę̨? . Na kolejnym etapie rozwoju psychologii sportu dominowało pytanie „kto?”. Kim są ci, którzy podejmują̨ określoną̨ aktywność́ sportową? Co charakteryzuje ich osobowościowe sylwetki?. I wreszcie przyszła kolej na pytanie: “jak”. Co zrobić postępować́, aby zwyciężyć? W jaki sposób radzić́ sobie z emocjami? Jak poprawić́ swoje osiągniecia? Jak zwiększyć́ koncentrację uwagi?

Większa efektywność

Z powyższego wynika, że znaczenie i wartość psychologii sportu mierzone są̨ przede wszystkim jej wkładem w podnoszenie efektywności działania. Co zrobić́, żeby sprawniej funkcjonować́, osiągać lepsze wyniki, przełamywać́ bariery własnych możliwości, nauczyć się̨ efektywnie działać́ w sytuacji stresu?  (Blecharz, 2006).

oprac.  dr Agnieszka Gawor, na podstawie:

Blecharz, J. (2006). Psychologia we współczesnym sporcie – punkt wyjścia i możliwości rozwoju . Przegląd Psychologiczny, t. 49, nr 4, 445-462.

Makurant, F. (1995). Psychologia sportu – cele i kierunki rozwoju. Studia Gdańskie X

Potrzebujesz pomocy psychologa sportowego? Zajrzyj tutaj.